Dolbelydr: Penwythnos Agored, 26-29 Ebrill

Llun o du allan Dolbelydr a dynnwyd gan y Comisiwn Brenhinol ym 1950.

Mae Dolbelydr, ger Llanelwy, ar agor i’r cyhoedd y penwythnos hwn, 26-29 Ebrill, a chynhelir arddangosiadau Caligraffeg ar Ddydd Sadwrn y 27ain a Dydd Sul yr 28ain. Cafodd Dolbelydr, sy’n eiddo i’r Landmark Trust bellach, ei adfer yn llwyr yn 2003. Mae’r adeilad, gyda’i simneiau talcen uchel a’i waliau gwyngalchog, yn enghraifft ysblennydd o dŷ bonedd lloriog o’r unfed ganrif ar bymtheg. Yn y bedwaredd ganrif ar ddeg roedd Dolbelydr yn gartref i gangen o’r teulu Salusbury o Leweni, ac yn ddiweddarach i Henry Salesbury (1561-1632/7), y gramadegydd o Gymro a ysgrifennodd ei "Grammatica Britannica" yno ym 1593. Mae’n debyg mai iddo ef y cafodd yr adeilad presennol ei adeiladu. Bu’r tŷ yn ffermdy gyda thenant drwy gydol y ddeunawfed ganrif a’r bedwaredd ganrif ar bymtheg, ond bu’n wag o 1910 hyd nes iddo gael ei adfer gan y Landmark Trust. Gall y rheiny sydd â diddordeb ym mhensaernïaeth yr adeilad weld adluniadau yn Houses of the Welsh Countryside, tudalen 246, ffigur 137. Mae cyfoeth o wybodaeth yng Nghofnod Henebion Cenedlaethol Cymru – 74 o Gofnodion Casgliad – am y tŷ pwysig hwn sydd, ar sail blwyddgylchau, wedi cael ei ddyddio i oddeutu 1578, a chafodd ei gofnodi gan ymchwilwyr y Comisiwn Brenhinol ym 1950 a 1999. Mae llawer o ddelweddau ar gael ar Coflein erbyn hyn.

Golwg manwl o ddrws yn Nolbelydr, yn dangos agen y bar tynnu.

Coflein - Darganfod ein gorffennol ar-lein
Coflein yw cronfa ddata ar-lein Cofnod Henebion Cenedlaethol Cymru (CHCC), y casgliad cenedlaethol o wybodaeth am amgylchedd hanesyddol Cymru.
   
Tanysgrifiwch i Newyddion Treftadaeth Cymru a chofrestrwch ar gyfer yr RSS porthiant llawn: cliciwch y botwm RSS hwn a thanysgrifiwch!

Rydym hefyd ar gael ar:
Twitter Hashtag: #RCAHMWales